W postępowaniach o zapłatę istnieje możliwość złożenia wniosku o zabezpieczenie dochodzonego roszczenia. Stanowi o tym art. 730 Kodeksu Postępowania Cywilnego (dalej „kpc”). Zabezpieczenia można żądać przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Zgodnie z art. 7301 §1 kpc aby uzyskać zabezpieczenie trzeba uprawdopodobnić roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. O ile uprawdopodobnienie roszczenia jest okolicznością łatwiejszą do wykazania, o tyle wykazanie interesu prawnego może okazać się zadaniem bardziej skomplikowany. Jak stanowi art. 7301 §2 kpc, interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
W dniu 1 stycznia 2020 roku wprowadzono do art. 7301 §21, zgodnie z którym „Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.”
Powyższy przepis daje więc dużo większą możliwość w uzyskaniu zabezpieczenia. Ustawodawca w tym wypadku uznał, iż interes prawny jest uprawdopodobniony w sytuacji gdy żądający zabezpieczenia dochodzi należności z tytułu transakcji handlowej. Zgodnie z art. 4 pkt. 1) ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, za transakcję handlową uważa się umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. Art. 7301 §21 kpc będzie miał więc zastosowanie w sprawach gospodarczych. To znacznie zawęża wykorzystanie tego przepisu, jednak nie zapominajmy, iż znaczną część spraw o zapłatę jest prowadzona właśnie pomiędzy przedsiębiorcami. Przepis ten ma ułatwić uzyskanie zabezpieczenia, ale tylko w sprawach gdy wartość transakcji nie przekroczy 75.000 zł, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.
Zgodnie z brzmieniem przepisu uznać trzeba, iż zabezpieczenie można uzyskać tylko w sytuacji gdy cała transakcja handlowa nie przekracza wskazane w przepisie kwoty. Odróżnić należy wartość transakcji od wartości przedmiotu sporu. Jeżeli więc wartość transakcji na podstawie której dochodzimy zapłaty przekracza kwotę 75.000 zł, przepis ten nie będzie miał zastosowania.
Źródło:
Kodeks Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U. poz. 1805)
Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych z 8 marca 2013 (Dz.U. poz. 893).
Stan prawny: 19.10.2022 rok
