Przepisy dotyczące postępowania gospodarczego zostały wyodrębnione w Kodeksie Postępowania Cywilnego i charakteryzują się specyfiką związaną z profesjonalnym obrotem gospodarczym prowadzonym przez przedsiębiorców. Specyfika ta polega w szczególności na nałożeniu na przedsiębiorców większego rygoru związanego z przedstawianiem dowodów w procesie oraz ograniczeniami wskazanymi w przepisach.
Art. 4585 k.p.c. nakłada na przedsiębiorców obowiązek powołania wszystkich twierdzeń i dowodów na etapie wnoszenia pozwu do Sądu. Pozwany ma z kolei obowiązek przedstawienia wszystkich dowodów w odpowiedzi na pozew. Zgodnie z powyższym przepisem twierdzenia i dowody powołane w innym terminie podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. W takim przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.
Co warte wskazania, na wniosek strony, która nie jest przedsiębiorcą lub jest przedsiębiorcą będącym osobą fizyczną, sąd rozpoznaje sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu gospodarczym.
Jak w każdym postępowaniu sądowym, strona przedstawiająca swoje twierdzenia musi je udowodnić. Zgodnie z przepisami o postepowaniu gospodarczym (art. 45810 k.p.c.) dowód z zeznań świadków sąd może dopuścić jedynie wtedy, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.
W bliskim powiązaniu z powyższym przepisem pozostaje art. 45811 k.p.c., zgodnie z którym „Czynność strony, w szczególności oświadczenie woli lub wiedzy, z którą prawo łączy nabycie, utratę lub zmianę uprawnienia strony w zakresie danego stosunku prawnego, może być wykazana tylko dokumentem, o którym mowa w art. 773 Kodeksu cywilnego, chyba że strona wykaże, że nie może przedstawić dokumentu z przyczyn od niej niezależnych.”
Powyższe przepisy przyznają w postępowaniu gospodarczym prymat prowadzenia postępowania dowodowego z dokumentów. Zgodnie z przepisami w wyjątkowych sytuacjach dowód może być przeprowadzony z zeznań świadków.
Praktyka wskazuje jednak, iż Sądy z reguły dopuszczają dowód z zeznań świadków nawet w sytuacji gdy istnieją złożone w sprawie dowody z dokumentów. Pamiętać należy, iż kwestią podlegającą przez Sąd ocenie jest to, czy pozostały w sprawie niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy czy też nie. Decyzja Sądu podlegać oczywiście będzie kontroli przez instancję odwoławczą, jednak trudno w tym zakresie o skuteczne zarzuty w apelacji. Z reguły Sądy wskazują, iż decyzja w zakresie dopuszczenia dowodów jest decyzją Sądu rozpoznającego sprawę.
Dopuszczenie dowodu z zeznań świadków ocenić należy pozytywnie, bowiem Sąd powinien przede wszystkim dążyć do ustalenia stanu faktycznego i całkowitego wyjaśnienia sprawy. Przepisy o postępowaniu gospodarczym nie powinny uniemożliwiać przedstawiania dowodów na dane twierdzenia Stron postępowania.
Kancelaria Adwokacka Hindemith Nobis
adwokat Piotr Hindemith +48 501 563 240 piotr@hindemith.pl
adwokat Aleksander Nobis +48 792 010 008 aleksander.nobis@aadwokatura.pl
Stan prawny: 4 lipca 2024 roku
