Ustawą z 10 września 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz.U. z 2015 r. poz. 1595) do obligatoryjnych wymogów pozwu ustawodawca zaliczył także podanie informacji co do tego, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.
W każdej sprawie o zapłatę, przed złożeniem pozwu powinniśmy zadbać o to, żeby dać dłużnikowi szansę na spłatę swojego zobowiązania. Takim działaniem będzie wysłanie do niego wezwania do zapłaty. W piśmie takim wskazujemy m.in. wysokość zadłużenia i podstawę, z którego wywodzimy swoje roszczenia (najczęściej będzie to faktura albo umowa). Wskazujemy ponadto sposób i termin, w którym roszczenie ma zostać zaspokojone. Oczywiście poza wymienionymi elementami pismo powinno zawierać prawidłowe dane dłużnika, które w przypadku spółek lub osób prowadzących działalność gospodarczą można sprawdzić w odpowiednich rejestrach (KRS, CEiDG).
Wysłanie wezwania do zapłaty może doprowadzić do spłaty zadłużenia, bez konieczności składania pozwu o zapłatę. Oczywiście nie zawsze tak się dzieje. Czasami zdarza się jednak, iż po otrzymaniu wezwania dłużnik kontaktuje się z wierzycielem i ustala sposób spłaty zadłużenia. Na tym etapie strony mogą dojść do porozumienia, w kwestii ugodowego rozwiązania sporu, np. poprzez ustalenie harmonogramu spłaty zadłużenia.
Przy wysyłaniu wezwania do zapłaty, warto zadbać o to, aby wezwanie takie było wysłane listem poleconym. Potwierdzenie takie przyda się bowiem, w przypadku braku zapłaty, przy składaniu pozwu. Wierzyciel na etapie sądowym będzie musiał wykazać, iż dopełnił czynności wezwania do zapłaty, a takim dowodem będzie właśnie potwierdzenie nadania wezwania do zapłaty.
Ustawodawca, wprowadził do Kodeksu Postępowania Cywilnego, wymienioną na wstępie ustawą pkt. 3) w art. 187 §1. Przepis ten obowiązuje od 1 stycznia 2016 roku w brzmieniu następującym:
Art. 187
§ 1. Pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, a nadto zawierać:
1) dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna;
2) przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu;
3) informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.
§ 2. Pozew może zawierać wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności i przeprowadzenie rozprawy w nieobecności powoda oraz wnioski służące do przygotowania rozprawy, a w szczególności wnioski o:
1) wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych;
2) dokonanie oględzin;
3) polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu oględzin;
4) zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich.
Zgodnie z powyższym przepisem obligatoryjnym elementem pozwu będzie wskazanie czy Powód podjął próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu.
Niezachowanie warunków formalnych skutkuje zgodnie z art. 130 Kodeksu Postępowania Cywilnego wezwaniem do uzupełnienia braków pozwu w tym zakresie, pod rygorem zwrócenia pisma.
Zarówno komentarze do powyższych przepisów, jak i dotychczasowe orzecznictwo są rozbieżne co do sytuacji, w której powód nie przedstawi w pozwie informacji, o której mowa w art. 187 §1 pkt. 3).
Zgodnie z Postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - I Wydział Cywilny z dnia 1 września 2016 roku (sygn. akt. I ACz 682/16) „W razie niewskazania w pozwie informacji, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia (art. 187 § 1 pkt 3 KPC), przewodniczący wzywa powoda do usunięcia zaistniałego braku formalnego pod rygorem zwrotu pozwu (art. 130 § 1 zd. 1 KPC).”
Odmienne stanowisko przedstawił Sąd Apelacyjny w Katowicach - I Wydział Cywilny, w Postanowieniu z dnia 6 lipca 2016 roku, (sygn. akt. I ACz 823/16), gdzie stwierdził, iż: „Jeżeli powód wezwany do uzupełnienia istniejących braków formalnych, uzupełnił je z wyjątkiem podania, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu - to brak tej informacji nie uniemożliwia nadanie sprawie biegu, w związku z czym nie było uzasadnione stosowanie art. 130 KPC i zarządzenie zwrotu pozwu.”
Ustawodawca wprowadzając do Kodeksu Postępowania Cywilnego obowiązek wykazania przez powoda, czy podjął on próbę mediacji lub innego sposobu rozwiązania sporu, z pewnością miał na uwadze to, iż element taki stworzy szansę do pozasądowego rozwiązania sporu, a także wskaże sądowi, czy strony są skłonne do zawarcia ugody sądowej.
Z uwagi na powyższe rozbieżności, odnośnie sytuacji nie załączenia do pozwu informacji o podjętych próbach rozwiązania sporu, z pewnością bezpieczniejszym wyborem jest wysłanie wezwania do zapłaty. Brak takiej czynności przedsądowej skutkować może nawet zwrotem pozwu przez Sąd. Oczywiście zwrot ten musi zostać poprzedzony wezwaniem do uzupełnienia takiego braku.
Źródło:
Kodeks Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 roku (z późn. zm.),
Stan prawny: 31.10.2017 roku
