W sprawach o zapłatę Sąd rozpoznający sprawę najczęściej wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. W określonych sytuacjach, istnieje jednak możliwość aby Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, co ma dużo zalet dla strony Powodowej.
Zgodnie z Art. 485 Kodeksu Postępowania Cywilnego (dalej „kpc”)
§ 1. Sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, jeżeli fakty uzasadniające dochodzone roszczenie są udowodnione dołączonym do pozwu:
1) dokumentem urzędowym;
2) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
3) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.
Ponadto zgodnie z §2 art. 485 kpc, Sąd wydaje także nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku.
Uzyskanie nakazu w postępowaniu nakazowym ma swoje zalety. W szczególności wskazać należy, iż opłata sądowa od pozwu jest niższa niż w postępowaniu upominawczym i wynosi 1/4 części opłaty wymaganej w postępowaniu upominawczym (art. 19 ust. 2 pkt. 1) ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
Kolejną niewątpliwą zaletą postępowania nakazowego jest to, iż nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności (art. 492 §1 kpc). Pozwala to na szybkie zabezpieczenie roszczenia strony Powodowej. Sytuacja wierzyciela jest zatem korzystniejsza niż w innym postępowaniu i pozwala na prowadzenie ewentualnego dalszego postępowania sądowego ze świadomością, iż kwota będąca przedmiotem sprawy jest zabezpieczona.
Nadmienić jeszcze należy, iż w sytuacji wydania przez Sąd nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, Pozwany wnosząc zarzuty od nakazu, zobowiązany jest do uiszczenia 3/4 części opłaty, a więc niejako uzupełnienia opłaty sądowej, do pełnej wysokości, zamiast strony Powodowej. Taka sytuacja także sprzyja stronie Powodowej i przerzuca już na początku postępowania część kosztów sądowych na przeciwnika procesowego.
Uzyskanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym w praktyce nie jest częste. Spełnienie wymogów określonych w art. 485 kpc nie jest łatwe, a to ze względu na to, iż ciężko jest przedsiębiorcom w codziennych relacjach biznesowych zadbać przy każdej transakcji o to, aby druga strona potwierdziła wystawioną fakturę lub uznała swoje zadłużenie. Wierzyciele zazwyczaj dbając o dobre relacje z klientami, rezygnują z uzyskiwania potwierdzenia zadłużenia od dłużnika. W takiej sytuacji, wobec braku przesłanek do skierowania pozwu w postępowaniu nakazowym, zawsze pozostaje tryb postępowania upominawczego.
Źródło:
Kodeks Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 roku (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 1805)
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2021 poz. 2257)
Stan prawny: 15.03.2022 roku