Przepis art. 98 Kodeksu Postępowania Cywilnego (dalej kpc) wprowadza generalną zasadę, iż strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).
Do kosztów procesu zalicza się m. in.:
Od 7 listopada 2019 roku do przepisu tego wprowadzono poniższe uregulowania:
„§ 1¹ Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.
§ 1². W szczególnie uzasadnionym przypadku, na wniosek strony, która w toku procesu poniosła szczególnie wysoki wydatek podlegający zwrotowi, sąd może przyznać jej odsetki przewidziane w § 1¹ od kwoty równej temu wydatkowi za czas od dnia jego poniesienia przez stronę do dnia zapłaty.”
Dodane rozwiązanie wydaje się być dobrym kierunkiem zmian w zakresie poprawy sytuacji strony wygrywającej sprawę sądową. Dotychczas koszty procesu zasądzone przez Sąd w orzeczeniu kończącym sprawę, nie podlegały powiększeniu o odsetki. Z uwagi jednak na to, iż strona przegrywająca sprawę czasami opóźnia się z zapłatą kosztów procesu przyznanych przez Sąd w wydanym orzeczeniu, rozwiązanie powyższe jest zasadne i może zobligować stronę do szybszej realizacji orzeczenia.
Rozwiązania wprowadzone w §1¹ i §1² różnią się tym, iż w drugim przypadku konieczny jest wniosek strony, aby Sąd mógł zasądzić odsetki. W tej jednak sytuacji odsetki przyznawane są nie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, w którym je zasądzono a od dnia poniesienia wydatku.
W doktrynie wskazuje się, iż szczególnie wysokim wydatkiem, który poniosła strona może być np. zakup biletów lotniczych z zagranicy (vide: komentarz do Art. 98 KPC Jaworski 2019, wyd. 1)
Podsumowanie
Mając na uwadze powyżej wskazane regulacje w zakresie zasądzania kosztów procesu wraz z odsetkami, uznać należy iż jest to dobry kierunek zmian. Pod dyskusję należałoby jednak poddać to, czy odsetki od kosztów procesu powinny być przyznawane dopiero od momentu uprawomocnienia się orzeczenia czy nie od momentu wcześniejszego (np. od daty złożenia pozwu, odpowiedzi na pozew, czy też od daty, w której koszty te zostały poniesione). Uzasadnieniem wcześniejszego momentu, od którego odsetki od kosztów procesu powinny być przyznane jest to, iż proces sądowy jest długotrwały a koszty sądowe strona ponosi na etapie dużo wcześniejszym niż moment uprawomocnienia się orzeczenia.
Źródło:
Kodeks Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 roku (z późn. zm.),
Stan prawny: 22.03.2021 roku
