W artykule pod tytułem „Moment zgłoszenia twierdzeń i dowodów w postępowaniu cywilnym” wskazane zostały zasady regulujące ten element postępowania. Zasady te doznają jednak modyfikacji w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Kluczowym przepisem dotyczącym momentu zgłaszania twierdzeń i dowodów w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczy jest art. 458⁵ Kodeksu Postępowania Cywilnego (dalej kpc).

 

Dowody na etapie pozwu

 

Zgodnie z Art. 458⁵ kpc

„§ 1. Powód jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a pozwany - w odpowiedzi na pozew.

§ 2. Doręczając pouczenia, o których mowa w art. 458⁴ § 1, przewodniczący wzywa stronę, by w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż tydzień, powołała wszystkie twierdzenia i dowody.

§ 3. Stosownie do okoliczności sprawy przewodniczący może określić inny termin do powołania przez stronę twierdzeń i dowodów.

§ 4. Twierdzenia i dowody powołane z naruszeniem § 1-3 podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. W takim przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.”

 

Powyższy przepis stanowi lex specialis w stosunku do art. 205¹² §2 kpc, który pozwala na przytaczanie twierdzeń i zgłaszanie dowodów aż do zamknięcia rozprawy, w sytuacji gdy nie zarządzono przeprowadzenia postępowania przygotowawczego.

Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 458⁵ §1 kpc Powód ma obowiązek wskazania wszystkich dowodów już na etapie pozwu. Prekluzja dowodowa ma na celu koncentrację materiału dowodowego, a tym samym przyspieszenie rozpoznania sprawy. Powód musi więc na etapie sporządzenia pozwu wskazać wszelkie dowody, które jego zdaniem świadczą o zasadności powództwa i potwierdzają przytaczane przez niego twierdzenia.  

 

Dowody w toku sprawy

 

Przytaczanie twierdzeń i dowodów w toku sprawy, jest w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych, znacznie bardziej utrudnione niż w postępowaniu cywilnym (nie gospodarczym).

Art. 458⁵ §4 kpc stwarza możliwość wskazania przez stronę twierdzeń i dowodów dotychczas nie wskazanych, ale tylko w sytuacji gdy strona je składająca uprawdopodobni, iż ich powołanie nie było możliwe na wcześniejszym etapie (np. dowód nie był wcześniej znany stronie) albo gdy potrzeba powołania wynikła później (np. strona przedstawia nowy dowód w odniesieniu do nowego twierdzenia powołanego przez drugą stronę).

Ustawodawca dopuszcza więc możliwość składania nowych dowodów i twierdzeń, ale tylko pod wskazanymi obostrzeniami. Dodatkowo, możliwość taka ograniczona jest w czasie i można z niej skorzystać w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym powołanie dowodu (twierdzenia) stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.

Na stronie, która przytacza twierdzenia lub składa wniosek dowodowy spoczywa ciężar wykazania, iż nie było możliwości lub potrzeby powoływania dowodu (twierdzenia) na wcześniejszym etapie sprawy.

Powoduje to sytuację, w której każda strona postępowania powinna przewidzieć jakie dowody mogą być konieczne do przeprowadzenia w danej sprawie i w odpowiednim momencie powinna wnioskować o ich przeprowadzenie, mając na uwadze to, że opóźnienie będzie miało dla niej doniosłe skutki procesowe.

 

Podsumowanie

 

Poprawne formułowanie twierdzeń i wniosków dowodowych jest niezwykle ważnym elementem każdej sprawy. Szczególnie ważne i wymagające analizy danej sprawy jest przedstawianie wniosków dowodowych i twierdzeń w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych.

 

 

Źródło:

Kodeks Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 roku (z późn. zm.),

 

Stan prawny: 06.04.2021 roku