Z pewnością większość z nas w swoim życiu pożyczyła komuś pieniądze. Zazwyczaj są to pożyczki udzielone osobom z kręgu rodziny lub znajomych. W takiej sytuacji, działając w zaufaniu większość osób nie dba o to, aby fakt udzielenia pożyczki został potwierdzony, np. poprzez zawarcie umowy na piśmie, a zgodnie z art. 720 § 2 Kodeksu Cywilnego (dalej „k.c.”)„Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.”
Potwierdzeniem udzielenia pożyczki może być także pokwitowanie (przy pożyczce udzielonej w formie gotówkowej) lub potwierdzenie przelewu bankowego ze wskazaniem, iż przelew dotyczy pożyczki.
Często zdarza się, iż osoby udzielające pożyczki nie zawierają umowy pisemnej a jej warunki ustalają ustnie, co może spowodować komplikacje w sytuacji jej nie zwrócenia i trudność w dowodzeniu swojego roszczenia przed Sądem.
Potwierdzeniem udzielenia pożyczki może być potwierdzenie przelewu bankowego. To już jest mocny dowód na to, iż umowa pożyczki została zawarta. Przelew bankowy jest jednak tylko potwierdzeniem przekazania określonej kwoty pieniędzy. Brak w nim pozostałych elementów pożyczki, czyli np. terminu, w którym pożyczka ma zostać zwrócona.
Taka sytuacja powoduje późniejsze problemy na etapie dochodzenia jej zwrotu.
Z tego względu zalecane jest aby umowa pożyczki była zawarta w formie pisemnej i zawierała podstawowe elementy związane z takim zobowiązaniem.
W sytuacji gdy nie mamy sporządzonej umowy pisemnej i nie możemy wykazać kiedy pożyczka powinna zostać zwrócona, będziemy musieli wypowiedzieć umowę, wskazując termin jej zwrotu.
Zgodnie z art. 723 k.c. „Jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę.”
Uznaje się, iż wezwanie do zapłaty skierowane do dłużnika, a także pozew skierowany do Sądu są równoznaczne z wypowiedzeniem umowy pożyczki. Co do uznania, iż pozew skierowany do Sądu jest równoznaczny z wypowiedzeniem umowy pożyczki, trzeba zachować ostrożność i osobiście zalecałabym w pierwszej kolejności wypowiedzieć umowę pożyczki poprzez skierowanie wezwania do jej zwrotu.
W postępowaniu sądowym możliwe jest udowodnienie wypowiedzenia umowy pożyczki, poprzez przedstawienie skierowania pisemnego wezwania wysłanego pocztą lub nawet poprzez SMS-a lub e-mail. Oczywiście w dwóch ostatnich przypadkach może powstać konieczność udowodnienia, iż numer telefonu lub email należy do dłużnika.
Przy zawieraniu umowy pożyczki, trzeba pamiętać o tym, aby zabezpieczyć fakt udzielenia pożyczki.
Jak wynika z powyższego sam termin zwrotu pożyczki można określić na etapie późniejszym. Trzeba jednak wyjść z założenia, iż wszystko co zapiszemy w umowie pożyczki będzie stanowiło dodatkowy dowód na zawarcie umowy i określenia jej warunków. To z kolei daje mniejsze możliwości dłużnikowi w postępowaniu sądowym, aby kwestionował fakt zawarcia umowy, kwotę pożyczki i termin jej zwrotu.
Oczywiście każdy przypadek należy szczegółowo przeanalizować aby pozew o zapłatę skierowany do Sądu, był związany z jak najmniejszym ryzykiem.
Źródło:
Kodeks Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 296)
Stan prawny: 28.12.2022 roku
