Kwestia dochodzenia należności od byłych małżonków nie jest nowym zagadnieniem.
W ostatnim czasie nad tym problemem pochylił się Sąd Najwyższy, który podjął w dniu 20 października 2022 roku Uchwałę (sygn. akt III CZP 111/22), w której wskazał, iż „Odpowiedzialność byłych małżonków będących współwłaścicielami lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, który uprzednio wchodził w skład ich majątku wspólnego, za zobowiązania wobec wspólnoty mieszkaniowej powstałe po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej z tytułu wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w części nieznajdującej pokrycia w innych przychodach, jest odrębną odpowiedzialnością każdego z nich w zakresie odpowiadającym ich udziałom w nieruchomości wspólnej, ustalonym zgodnie z art. 3 ust. 3a ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1048).”
Jest to jak najbardziej słuszna teza. Po prawomocnym orzeczeniu rozwodu, ustaje między małżonkami wspólność majątkowa małżeńska i każdy z małżonków dysponuje odrębnym majątkiem. Podobna sytuacja będzie miała miejsce pomimo trwania małżeństwa, gdy małżonkowie w drodze umowy ustanowią rozdzielność majątkową lub o takiej rozdzielności orzeknie Sąd.
W sytuacji gdy mamy do czynienia z rozdzielnością majątkową a osoby te są dłużnikami, musimy skierować pozew przeciwko każdemu z dłużników z osobna. Wykluczony będzie już pozew przeciwko dłużnikom solidarnym, jak ma to miejsce w sytuacji istnienia wspólności majątkowej małżeńskiej.
Wydaje się, iż najczęściej wykorzystywane będzie to w pozwach o zapłatę kierowanych przez Wspólnoty Mieszkaniowe i Spółdzielnie Mieszkaniowe. Rozdzielność majątkowa małżeńska może spowodować konieczność skierowania nawet trzech osobnych pozwów o zapłatę, tj., solidarnie przeciwko małżonkom o zapłatę kwot z okresu gdy istniała wspólność majątkowa małżeńska oraz dwóch osobnych pozwów przeciwko każdemu z byłych już małżonków o zapłatę, za okres po ustaniu ich wspólności majątkowej małżeńskiej.
Przy kierowaniu pozwu o zapłatę, w sytuacji gdy dysponujemy numerem księgi wieczystej nieruchomości należącej do dłużników, należy sprawdzić, czy w dziale III ujawniono fakt ustania wspólności majątkowej małżeńskiej. Taka informacja pozwoli nam na sprecyzowanie żądania kierowanego do Sądu.
Oczywiście każdy przypadek należy szczegółowo przeanalizować aby uniknąć problemów w toku rozpoznania sprawy przed Sądem.
Źródło:
Kodeks Postępowania Cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 296)
Stan prawny: 28.12.2022 roku
